Δημοσιεύτηκε στις 4 Ιουνίου 2025
Αρκεί να λαμβάνει κανείς L. reuteri μόνο για λίγες μέρες σε μορφή κάψουλας – ή είναι το γιαούρτι πιο ωφέλιμο μακροπρόθεσμα;
Η ερώτηση αν μπορεί κανείς να παίρνει Limosilactobacillus reuteri απλά για μερικές μέρες σε μορφή κάψουλας και έτσι να αλλάξει μόνιμα κάτι στο έντερο τίθεται συχνά. Εδώ είναι τα πιο σημαντικά επιστημονικά τεκμηριωμένα στοιχεία σχετικά με αυτό:
1. Προσωρινή αποίκιση, όχι μόνιμη αποικισμός
Σε αντίθεση με ό,τι πολλοί πιστεύουν, το L. reuteri δεν αποικίζει μόνιμα το έντερο όταν λαμβάνεται από το στόμα. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι ακόμη και τα προβιοτικά στελέχη με υψηλή ανεκτικότητα και δράση συνήθως περνούν προσωρινά το έντερο, όσο λαμβάνονται τακτικά. Όταν σταματήσει η λήψη, η ανιχνεύσιμη ποσότητα αυτών των βακτηρίων εξαφανίζεται μέσα σε λίγες μέρες έως εβδομάδες (Walter et al., 2018; Derrien & van Hylckama Vlieg, 2015).
Αυτό οφείλεται μεταξύ άλλων στο γεγονός ότι στους ανθρώπους των δυτικών κοινωνιών οι αρχικοί οικολογικοί χώροι για αυτά τα βακτήρια έχουν χαθεί λόγω της σύγχρονης διατροφής, των φαρμάκων (κυρίως αντιβιοτικών) και των προτύπων υγιεινής (Blaser, 2014). Μόνιμη εγκατάσταση επιτυγχάνεται σπάνια υπό αυτές τις συνθήκες.
Η λήψη καψουλών μόνο για λίγες μέρες συνήθως δεν αρκεί. Απαιτείται συνεχής παροχή, παρόμοια με το πότισμα ενός φυτού που πρέπει να γίνεται τακτικά για να ευδοκιμήσει.
2. Κάψουλα vs. Γιαούρτι – Διαφορές στην επίδραση και το κόστος
Ενώ οι κάψουλες L. reuteri είναι μια βολική επιλογή, το σπιτικό γιαούρτι προσφέρει αρκετά πλεονεκτήματα:
- Κόστος: Από μία μόνο κάψουλα μπορούν να παραχθούν μέσω ζύμωσης έως και 20 μερίδες γιαουρτιού. Αυτό καθιστά το γιαούρτι σημαντικά πιο οικονομικό – ειδικά σε καθημερινή χρήση.
- Δοσολογία: Το γιαούρτι περιέχει πολλαπλάσια ποσότητα μικροοργανισμών σε σχέση με μία μόνο κάψουλα. Μελέτες δείχνουν ότι οι προβιοτικές επιδράσεις συχνά είναι εξαρτώμενες από τη δόση (Ouwehand et al., 2002).
- Επιπλέον μεταβολίτες: Κατά τη ζύμωση παράγονται μεταβιοτικά συστατικά όπως βραχείας αλύσου λιπαρά οξέα, βιταμίνες Β ή βιοδραστικά πεπτίδια, που μπορούν να έχουν επιπλέον ευεργετική επίδραση στην υγεία (Wegh et al., 2019).
Ποσοστό επιβίωσης προβιοτικών στο στομάχι: Κάψουλες vs. Γιαούρτι
Προκλήσεις για τα προβιοτικά στο στομάχι
Το ανθρώπινο στομάχι με το όξινο pH του (περίπου 1,5 έως 3,5) αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για τα προβιοτικά που λαμβάνονται από το στόμα. Πολλά προβιοτικά στελέχη είναι ευαίσθητα σε αυτή την οξύτητα και μπορεί να αδρανοποιηθούν κατά τη διέλευση από το στομάχι.
Ποσοστό επιβίωσης σε προβιοτικές κάψουλες
Μια μελέτη εξέτασε την ανθεκτικότητα διαφόρων εμπορικών προβιοτικών σε προσομοιωμένες συνθήκες στομάχου. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι πολλά από αυτά τα προϊόντα, ειδικά αυτά χωρίς επικάλυψη ανθεκτική στα γαστρικά υγρά, είχαν χαμηλό ποσοστό επιβίωσης. Ορισμένα προϊόντα παρουσίασαν μείωση των βιώσιμων βακτηρίων έως και 3 λογαριθμικές βαθμίδες μετά από 90 λεπτά σε όξινο περιβάλλον (pH 2), που αντιστοιχεί σε μείωση κατά 1.000 φορές.
Μια άλλη έρευνα επιβεβαίωσε ότι πολλές προβιοτικές κάψουλες χωρίς ειδικούς μηχανισμούς προστασίας δεν είναι αρκετά ανθεκτικές στα γαστρικά και χολικά οξέα, θέτοντας υπό αμφισβήτηση την αποτελεσματικότητά τους.
Ποσοστό επιβίωσης σε ζυμωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το γιαούρτι
Αντίθετα, τα ζυμωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το γιαούρτι προσφέρουν προστατευτικό περιβάλλον για τα προβιοτικά βακτήρια. Μια μελέτη έδειξε ότι τα προβιοτικά στελέχη στο γιαούρτι είχαν υψηλότερο ποσοστό επιβίωσης κατά τη διέλευση από το στομάχι. Αυτό αποδίδεται στην ρυθμιστική ικανότητα των γαλακτοκομικών πρωτεϊνών και άλλων συστατικών του γιαουρτιού, που αυξάνουν το pH στο στομάχι και έτσι μειώνουν την οξύτητα.
Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι ο συνδυασμός προβιοτικών με γαλακτοκομικά προϊόντα βελτιώνει σημαντικά το ποσοστό επιβίωσης των βακτηρίων σε σύγκριση με το νερό. Σε μια μελέτη, ορισμένα στελέχη Lactobacillus επιβίωσαν στο γάλα έως και 197% καλύτερα απ’ ό,τι στο νερό.
Το ποσοστό επιβίωσης των προβιοτικών βακτηρίων κατά τη διέλευση από το στομάχι είναι κρίσιμο για την αποτελεσματικότητά τους στο έντερο. Μελέτες δείχνουν ότι τα ζυμωμένα γαλακτοκομικά προϊόντα όπως το γιαούρτι προσφέρουν προστατευτικό περιβάλλον που μειώνει την οξύτητα του στομάχου και έτσι αυξάνει το ποσοστό επιβίωσης των προβιοτικών. Αντίθετα, πολλές προβιοτικές κάψουλες, ειδικά αυτές χωρίς επικάλυψη ανθεκτική στα γαστρικά υγρά, έχουν χαμηλότερο ποσοστό επιβίωσης.
Επομένως, η τακτική κατανάλωση προβιοτικού γιαουρτιού μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική μέθοδος για την αξιοποίηση των ωφελειών των προβιοτικών βακτηρίων.
3. Η μακροπρόθεσμη επίδραση απαιτεί μακροχρόνια χρήση
Πολλές από τις τεκμηριωμένες θετικές επιδράσεις του L. reuteri, όπως στην παραγωγή ωκυτοκίνης, τη μυϊκή μάζα, τον ύπνο ή τη διάθεση, εμφανίστηκαν σε μελέτες μόνο μετά από αρκετές εβδομάδες καθημερινής λήψης. Η δράση βασίζεται όχι μόνο σε προσωρινή αποίκιση, αλλά στην συνεχή αλληλεπίδραση των βακτηρίων με το ανοσοποιητικό σύστημα, το εντερικό νευρικό σύστημα και ορμονικούς άξονες (Varian et al., 2016; Poutahidis et al., 2013).
Σύνοψη:
- Η λήψη καψουλών L. reuteri για λίγες μέρες δεν αρκεί, καθώς το στέλεχος συνήθως δεν εγκαθίσταται μόνιμα στο έντερο.
- Για βιώσιμη επίδραση απαιτείται τακτική παροχή.
- Το σπιτικό γιαούρτι είναι πιο αποτελεσματικό, οικονομικό και περιέχει επιπλέον ευεργετικά συστατικά.
- Οι θετικές επιδράσεις εμφανίζονται συνήθως μόνο μετά από συνεχή χρήση για αρκετές εβδομάδες.
Πηγές:
- Blaser MJ (2014). Missing Microbes. Henry Holt.
- Derrien M & van Hylckama Vlieg JET (2015). Fate, activity, and impact of ingested bacteria within the human gut microbiota. Trends in Microbiology, 23(6), 354–366.
- Ouwehand AC et al. (2002). Probiotic and other functional microbes: from markets to mechanisms. Current Opinion in Biotechnology, 13(5), 483–487.
- Poutahidis T et al. (2013). Microbial symbionts accelerate wound healing via the neuropeptide hormone oxytocin. PLoS One, 8(10):e78898.
- Varian BJ et al. (2016). Beneficial bacteria inhibit cachexia. Oncotarget, 7(9), 11803–11816.
- Walter J et al. (2018). Establishing or Exaggerating Causality for the Gut Microbiome: Lessons from Human Microbiota-Associated Rodents. Cell, 174(4), 800–804.e6.
- Wegh CA et al. (2019). Postbiotics and Their Potential Applications in Early Life Nutrition and Beyond. International Journal of Molecular Sciences, 20(19), 4673.
0 σχόλια